Thơ về cây tre - Biểu tượng kiên cường của dân tộc Việt
Tre không chỉ là bóng mát nơi đầu làng, mà còn là biểu tượng tinh thần kiên cường, bất khuất. Thơ về cây tre là những vần thơ mộc mạc mà sâu lắng, ca ngợi vẻ đẹp và phẩm chất con người Việt Nam.
Bài thơ hay nhất về hình ảnh cây tre
Tre Việt Nam
Tác giả: Nguyễn Duy
Tre xanh,
Xanh tự bao giờ?
Chuyện ngày xưa... đã có bờ tre xanh.
Thân gầy guộc, lá mong manh,
Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi?
Ở đâu tre cũng xanh tươi,
Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu.
Có gì đâu, có gì đâu,
Mỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiều.
Rễ siêng không ngại đất nghèo,
Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù.
Vươn mình trong gió tre đu,
Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành.
Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh,
Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm.
Bão bùng thân bọc lấy thân,
Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm.
Thương nhau tre không ở riêng,
Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người.
Chẳng may thân gãy cành rơi,
Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng.
Nòi tre đâu chịu mọc cong,
Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường.
Lưng trần phơi nắng phơi sương,
Có manh áo cộc tre nhường cho con.
Măng non là búp măng non,
Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre.
Năm qua đi, tháng qua đi,
Tre già măng mọc có gì lạ đâu.
Mai sau,
Mai sau,
Mai sau...
Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh.
Luỹ tre
Tác giả: Nguyễn Công Dương
Mỗi sớm mai thức dậy,
Luỹ tre xanh rì rào,
Ngọn tre cong gọng vó
Kéo mặt trời lên cao.
Những trưa đồng đầy nắng,
Trâu nằm nhai bóng râm,
Tre bần thần nhớ gió,
Chợt về đầy tiếng chim.
Mặt trời xuống núi ngủ,
Tre nâng vầng trăng lên.
Sao, sao treo đầy cành,
Suốt đêm dài thắp sáng.
Bỗng gà lên tiếng gáy
Xôn xao ngoài luỹ tre.
Đêm chuyển dần về sáng,
Mầm măng đợi nắng về.
Tăm tre
Tác giả: Minh Tuấn
Sinh ra từ một cây tre
Quanh năm rủ bóng làng quê hiền hòa
Suốt ngày cùng gió hát ca
Chiều về vẫy gọi thiết tha cánh cò
Sông quê uốn lượn quanh co
Tóc tre soi bóng đôi bờ trong veo
Họ hàng ruột thịt rất nhiều
Suốt đời dốc sức làm điều thiện tâm
Chõng tre mát rượi ai nằm
Nôi tre ru bé những năm dại khờ
Sáo diều nâng tiếng ầu ơ
Phên tre chắn gió, đến giờ vẫn che
Mũ nan xưa vẫn đi về
Cùng anh vệ quốc – lời thề tử sinh
Chông tre cùng với dân mình
Chống giặc giữ nước thắm tình quê hương
Gậy tre mang nặng tình thương
Nâng gót các cụ bước đường hoàng hôn
Chúng em là phận cháu con
Nguyện làm công việc sớm hôm mọi nhà
Tăm tre – phận nhỏ thôi mà
Giúp người ba bữa trắng ngà hàm răng
Cần cù lặng lẽ quanh năm
Đời tre như thể thân tằm nhả tơ
Từ xa xưa đến bây giờ
Dáng tre bất khuất – hồn thơ ngàn đời.
Trên võng tre
Tác giả: Hoàng Trung Thông
Tôi nằm trên võng tre đung đưa
Kẽo kẹt hai đầu tiếng buổi trưa
Tôi nằm trên võng, nằm trong mộng
Vắng tiếng ru hời mẹ hát ngày xưa.
Tôi nằm trên võng
Đứng bóng trưa hè,
Râm ran tiếng ve,
Sân nhà bên xã viên trang thóc.
Cô giáo bình dân cao giọng đọc,
Mắt đã lim dim lòng vẫn nghe.
Tôi nằm trên võng
Rún nhẹ bàn chân
Như thuyền trên sóng,
Lúc xa, lúc gần
Ôi giấc ngủ sau giờ lao động,
Cái võng tre êm người bạn thân.
Đã mấy năm không nằm trên võng
Nhớ mùi hương lúa quyện hương cau
Nhịp võng đung đưa, trưa gió lặng
Chập chờn cánh mộng bay về đâu…
Lũy tre xanh
Tác giả: Vũ Đình Liên
Lữ khách bao năm xa vời quê cũ
Bỗng chạnh lòng nhớ tới lũy tre xưa
Văng vẳng trong mơ tiếng sáo dật dờ
Lồng trong gió như tiếng tơ trầm bổng
Tiếng kẽo kẹt trong đêm khuya hiu quạnh
Vờn trong sương vương điệu nhạc u buồn
Hòa âm cùng tiếng gọi của ễnh ương
Thoảng trong gió âm hồn muôn ngàn kiếp
Có những lúc mưa nguồn tuôn như trút
Luỹ tre xanh oằn oại thật thê lương
Cành lá tả tơi trông thật u buồn
Như cố đứng trong tang thương vạn cổ
Cũng có lúc lũy tre xưa bật khóc
Lại bật cười giữa vận nước điêu linh
Thăm thẳm tâm tư bầy tỏ chân tình
Nào ai thấu nỗi buồn hằng u uất.
Cây tre trăm đốt
Tác giả: Bùi Thị Ngọc Điệp
Có anh chàng nghèo khó
Đi ở cho phú nông
Lão phú nông giàu có
Nhưng thường hay bòn công.
Anh trai cày cần mẫn
Lại khỏe mạnh, hiền lành
Lão nghĩ cách lường lận
Không trả công cho anh.
Cô con gái của lão
Rất thuỳ mị, nết na
Lão gọi anh và bảo:
“Con làm việc cho ta.
Phải siêng năng, nổ lực
Để thóc lúa đầy bồ
Sau ba năm gắng sức
Ta sẽ gả con cho.”
Thế là kể từ đó
Anh làm ngày, làm đêm
Nhà lão càng giàu có
Thóc cứ đầy, đầy thêm.
Ngay khi trời chưa sáng
Anh đã thức dậy rồi
Bao nhiêu việc đồng áng
Đều một tay anh thôi.
Chiều về nhà hì hụi
Nào gà vịt, bò trâu
Rồi gánh nước, bửa củi…
Đến trăng treo đỉnh đầu.
Ngày qua rồi tháng lại
Ba năm đã đến kỳ
Lời hứa gả con gái
Lão chẳng nhắc nhở chi.
Có một tay phú hộ
Thường hay đến chơi nhà
Thấy lão giàu vô số
Muốn kết nghĩa thông gia.
Cả hai nhà giao ước
Ngày cưới cũng định rồi
Tìm cách gạt anh trước
Việc cưới hỏi mới xuôi.
Muốn anh đi biệt tích
Về chẳng kịp trở tay
Lão phú nông vờ vịt
Bảo cùng anh trai cày.
“Ta không đòi tiền bạc
Cũng chẳng thách ruộng vườn
Lễ vật ta hơi khác
Chỉ cây tre bình thường.
Nhưng phải đủ trăm đốt
Con vào tận rừng sâu
Tìm được tre trăm đốt
Thì đem về đón dâu.”
Anh trai cày mừng rỡ
Vác rựa vào rừng ngay
Tre rừng ôi đủ cỡ
Nhưng trăm đốt?-Khó thay!
Anh cứ đi, đi mãi
Vượt qua suối, qua đèo
Bao nhọc nhằn nếm trải
Lại lắm nỗi gieo neo.
Phần hai lão giàu có
Lừa được anh trai rồi
Gấp rút mời hai họ
Làm lễ cưới ngay thôi.
Anh trai cày tội nghiệp
Cứ đốn tre không ngừng
Không đủ, lại đốn tiếp
Tre trăm đốt?- Chưa từng!
Vừa mệt vừa thất vọng
Anh ngồi khóc giữa rừng
Cả một khu rừng rộng
Tiếng khóc anh vang lừng.
Bụt hiện ra và hỏi:
“Sao con khóc nơi đây?”
Anh kể hết mọi nỗi
Bụt cười nhìn chàng trai.
“Con không cần phải gấp
Cứ chặt trăm đốt tre
Hô khắc nhập, khắc nhập
Sẽ có ngay cây tre.”
Anh trai cày chân chất
Liền đốn tre làm ngay
Trăm đốt tre dính chặt
Thành cây tre rất dài.
Anh hỏi: “Tre dài quá
Làm sao vác về nhà?”
Bụt bảo: “Không sao cả
Con làm theo lời ta.
Hô khắc xuất, khắc xuất
Những đốt tre rời ra
Tìm dây rừng bó chặt
Cứ thế đem về nhà.”
Anh làm theo lời Bụt
Tre lập tức rời ra
Anh vui mừng hết sức
Thong thả gánh về nhà.
Tiệc cưới đang rôm rả
Anh gánh tre đi vào
Lão phú nông hoảng quá
Cả tiệc cưới xôn xao.
Anh vào trình sính lễ
Là một trăm đốt tre
Mọi người chờ có thế
Kéo hết ra sau hè.
Lão chửi: “Tại mày dốt
Hay mày chưa kịp nghe?
Tao bảo tre trăm đốt
Đâu phải trăm đốt tre?”
Anh trai cày lặng lẽ
Nối dài các đốt tre
Hô “khắc nhập”khe khẽ
Lập tức thành cây tre.
Chuyện lạ chưa từng gặp
Lão chủ men tới gần
Anh liền hô khắc nhập
Lão dính chặt vào thân.
Cùng chạy đến khẩn cấp
Chàng rể và thông gia
Anh cũng hô khắc nhập
Dính chùm hết cả ba.
Chúng la khóc inh ỏi
Anh ung dung đứng nhìn
Cô con gái xin lỗi
Cầu xin tha cha mình.
Lão hứa hủy hôn ước
Gả con gái cho anh
Anh trai cày thắng cuộc
Đọc “khắc xuất” thật nhanh.
Lão chủ tức muốn chết
Vẫn bấm bụng gả con
Bàn tiệc có sẵn hết
Anh trai cày sướng rơn.
Anh trai cày được vợ
Chuyện hiếm có trên đời
Lão phú nông tráo trở
Cũng không qua ý trời.
Hai vợ chồng sống tốt
Nên hạnh phúc bên nhau
Chuyện cây tre trăm đốt
Lưu truyền mãi về sau.
Tre xanh
Tác giả: Thu Bồn
Tôi đi dưới tre gió bồng chân sáo
Đường hành quân mỗi lần tre níu áo
Lòng bồi hồi rộn bóng tre xưa
Có tiếng chim gù và tiếng võng mẹ ru đưa
Măng đã mọc trong rừng tre kháng chiến
Măng lên xanh cùng tre ra tiền tuyến
Cũng như ta trong cánh tay mềm
Mẹ vắt nguồn vú sửa thức thâu đêm
Ta lớn, ta khôn đi làm chiến sĩ
Ôm bó chông tre theo chân đồng chí
Ta giữ đất này, đất thánh miền Nam
Cô em ngồi vót chông tre
Vót cả nắng trưa hè
Ửng hồng lên đôi má
Chông nhảy, chông bom, chông ba lá
Chông làm con cá lặn xuống ao sâu
Chông chống diều hâu, chống đi chận viện
Chông từ dưới biển mọc đến rừng sâu
Ta quen với chông từ những năm đầu
Nhớ hết từng tên, thuộc từng tiếng gọi
Chông không biết nói, chỉ biết căm hờn!
Chông kép, chông đơn
Chông bầy chim sẻ
Ôi những rừng chông lặng lẽ
Những rừng chông đẻ vạn tuyến chông
Chông biết đi rồi trong trận tấn công!
Ai bảo tre xanh không thành vũ khí?
Ai bảo dịu hiền em không làm chiến sĩ?
Trên đời này có gì đẹp bằng chông?!
Quê hương ta có những hàng tre chống Mỹ
Cha ông ta xưa khéo trồng tre thành chiến luỹ
Lớp lớp trùng trùng xanh thẳm giữa quê hương
Hãy vót đi em mũi nhọn kiên cường
Bó chông này đây: nhân, nghĩa, yêu, thương
Là gạo trắng nước trong chim về trong gối cưới
Từng mũi nhọn đây từng tia lửa sưởi
Là mặt trời chiến đấu rọi ấm đời ta!
Nhành hồng ơi! Mỗi sớm nở hoa
Hãy đến tặng rừng chông ta đứng đó
Không mặc áo nhưng không sờn mưa gió
Hãy đừng quên dòng nước mắt chảy trong tre.
Hàng tre Việt Nam hàng tre kháng chiến
Đưa những binh đoàn chông ra tiền tuyến
Nghìn đời quyết thắng lũ xâm lăng
Tre không tàn vì có vạn thân măng
Mơn mởn lên xanh trọn niền chung thủy
Hàng tre Việt Nam hàng tre thắng Mỹ
Cha ông ta xưa khéo trồng tre thành chiến luỹ
Nên rừng chông đứng sẳn thế xung phong!
<<< Khám phá thêm: Bài thơ cây tre chan chứa hồn quê và ký ức tuổi thơ
Những bài thơ cảm động nhất về cây tre
Tre già ru giấc măng non
Tác giả: Tân Quảng
Cha ru con ngủ con ơi
Ca dao chắp nối thành lời hát ru
Dòng sông bảng lảng sương mù
Lưng đèo vạt nắng cuối thu chập chờn
Tre già ru giấc măng non
Đời cha gai góc tuổi con dại khờ
Thương con măng mọc đầu mùa
Cỏ gà lang biết còn mưa bão nhiều
Lời ru làm sợi dây diều
Cánh cò chấp chới trong chiều bình yên
Đội mưa đội nắng mà lên
À ơi... tre cứng lạt mềm nương nhau.
Ngày xưa ơi
Tác giả: Lê Châu
Thời gian ơi! có thể nào trở lại
Để cho ta sống mãi tuổi hoa niên
Chẳng ưu tư cũng chẳng có buồn phiền
Chỉ mơ mộng những gì là tươi đẹp
Buổi tan trường những chiếc giỏ xe đạp
Chất đầy ắp hoa phượng lúc đi về
Cùng đạp xe trên những đoạn đường đê
Tà áo trắng tung bay đùa với gió
Hết đê rồi vòng về con ngõ nhỏ
Đá gập ghềnh còn có cả ổ voi
Những rặng tre xoã tóc ngả nghiêng dài
Đàn chim én liệng lưng trời phơi nắng
Ngôi nhà nhỏ toả khói là màu trắng
Mẹ thổi cơm trán lấm tấm mồ hôi
Nồi canh cua trên bếp vẫn đang sôi
Cơn đói bỗng ùa về từ đâu biết
Ôi ngày xưa tuy nghèo mà vui thiệt
Chẳng bon chen chỉ cơm áo gạo tiền
Cuộc sống cứ thong thả bình yên
Chẳng xô bồ như thời nay hiện đại
Tuy nghèo đói nhưng tình người thân ái
Bát gạo mớ rau sớm tối có nhau
Chẳng hơn thua thành kiến sang giàu
Cứ nhớ mãi cái ngày xưa bình dị.
Nhớ con sông quê hương
Tác giả: Tế Hanh
Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng
Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng
Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi?
Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi!
Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ
Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ
Sông của miền Nam nước Việt thân yêu
Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu
Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy
Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy
Bầy chim non bơi lội trên sông
Tôi giơ tay ôm nước vào lòng
Sông mở nước ôm tôi vào dạ
Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả
Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông
Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến
Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển
Vẫn trở về lưu luyến bên sông
Hình ảnh cô em đôi má ửng hồng...
Tôi hôm nay sống trong lòng miền Bắc
Sờ lên ngực nghe trái tim thầm nhắc
Hai tiếng thiêng liêng, hai tiếng “miền Nam”
Tôi nhớ không nguôi ánh sáng màu vàng
Tôi quên sao được sắc trời xanh biếc
Tôi nhớ cả những người không quen biết...
Có những trưa tôi đứng dưới hàng cây
Bỗng nghe dâng cả một nỗi tràn đầy
Hình ảnh con sông quê mát rượi
Lai láng chảy, lòng tôi như suối tưới
Quê hương ơi! lòng tôi cũng như sông
Tình Bắc Nam chung chảy một dòng
Không gành thác nào ngăn cản được
Tôi sẽ lại nơi tôi hằng mơ ước
Tôi sẽ về sông nước của quê hương
Tôi sẽ về sông nước của tình thương.
Viếng lăng Bác
Tác giả: Viễn Phương
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này...
Lối cũ ta về
Tác giả: Tô Hùng
Đường xưa, lối cũ ta về.
Bao nhiêu ký ức, tràn trề yêu thương.
Lối về bao nỗi vấn vương.
Tơ lòng ta trải, yêu thương lối về.
Đường quê, giữ mãi lời thề.
Ta đi bốn hướng, cũng về lối xưa.
Bao nhiêu buổi nắng, buổi mưa.
Đường xưa, lối cũ, sớm trưa tình đời.
Nơi đây, là chốn nghỉ ngơi.
Tuổi thơ tôi đã, lớn rồi nơi đây.
Bụi tre, đầu ngõ nghiêng cây.
Đón chào kỷ niệm, ngất ngây tình làng.
Nơi đây còn có họ hàng.
Cô ,gì chú, bác họ hàng gần xa.
Đường xưa lối cũ quê ta.
Tuổi thơ đi học, về qua lối này.
Quê hương, yêu dấu xum vầy.
Nhớ về lối cũ, nơi đây ngọt ngào.
Đường xưa ai đó vẫy chào
Quê hương khế ngọt, ai nào khó quên.
Quê hương, yêu dấu lâu bền.
Đi xa bốn bể, đừng quên lối về.
Đường xưa, lối cũ làng quê.
Chôn nhau cắt rốn, làng quê thắm nồng.
Phía sau làng
Tác giả: Trương Trọng Nghĩa
Tôi trở về bắt những con cà cuống ngoài đồng
Ngày xưa bữa cơm chiều
Mẹ nướng dầm nước mắm
Mùi rơm rạ len vào miền sâu thẳm
Kí ức tuổi thơ…
Ruộng rẫy bây giờ
Không còn những chú cua đồng
Ngày xưa nhiều như rơm rạ
Đêm đồng bằng nghe lời ru buồn bã
"À ơi!…
Về rẫy ăn còng…
Về sông ăn cá về đồng ăn cua…"
Những chú ếch đồng ngày xưa
Bây giờ mùa mưa không còn kêu nữa
Trẻ em lớn lên nghe kể về loài cà cuống
Bắt đầu bằng: “Ngày xửa ngày xưa…”
Tôi đi về phía tuổi thơ
Giẫm lên dấu chân
Những đứa bạn đã rời làng kiếm sống
Đất không đủ cho sức trai cày ruộng
Mồ hôi chẳng hóa thành bát cơm no…
Thiếu nữ bây giờ không còn hát dân ca
Cũng thôi để tóc dài ngang lưng nữa…
Cánh đồng làng giờ nhà cửa chen chúc mọc
Đâu còn những lũy tre ngày xưa…
Tôi đi về phía làng
Mang lên phố những nỗi buồn ruộng rẫy…
Thương lắm... quê ngoại
Tác giả: Dung Nguyễn
Ta về chiều nay...trên lối cũ...
Con đường xưa...in bóng tuổi thơ....
Bờ tre xanh...với những rặng dừa...
Ôi.! tuổi thơ...một thời ta nhớ mãi...
Những trưa hè...trốn ngoại tắm sông...
Cùng lũ bạn...thả diều, thổi sáo...
Tiếng đùa vui...rộn khắp cánh đồng...
Thời trẻ trâu...hồn nhiên thơ dại...
Cùng tranh nhau...miếng bánh, củ khoai...
Chiều dần buông bếp nhà ai khói tỏa...
Bát cơm thơm...hương vị đồng quê...
Trái cà xanh...con cua đồng rang muối...
Tô canh ngót...hái ở sau hè...
Quê hương ơi..! trong tôi nhớ mãi...
Tiếng ầu ơ...từ thửa ban sơ...
Lời ru ngoại...mãi luôn chan chứa...
Giúp cho tôi...khôn lớn nên người...
Để hôm nay...ta về thăm lại...
Bao nhiêu năm...cảnh vật đổi thay...
Mảnh vườn xưa...hàng cau rụng nhánh...
Bóng dáng hiền ngoại...chẳng còn đâu...
Giọt lệ buồn...trào dâng lên khóe mắt...
Ôi quê hương..! ta nhớ mãi trong tim.
Cây tre đi vào thơ như một người bạn trung thành, chứng nhân của lịch sử và làn gió quê hương. Mong rằng những bài thơ ấy sẽ giữ mãi trong lòng mỗi người tình yêu với quê hương đất nước.
