Bài thơ Học đánh cờ của Bác Hồ và ý nghĩa sâu sắc ẩn sâu
Trong kho tàng thơ ca của Bác Hồ, "Học đánh cờ" là bài thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng tư tưởng lớn. Qua trò chơi trí tuệ, Bác gửi gắm những bài học quý giá.
Bài thơ Học đánh cờ nằm trong tuyển tập Ngục trung nhật ký (Nhật ký trong tù) là tập thơ gồm các bài chữ Hán của Hồ Chí Minh viết từ ngày 29-8-1942 đến ngày 10-9-1943 dưới dạng một quyển sổ tay nhỏ. Tác phẩm được nhiều người đánh giá là một thể hiện khác của con người Hồ Chí Minh qua cách nhìn là một nhà thơ.
Nội dung bài thơ Học đánh cờ
學奕棋
閑坐無聊學奕棋，
千兵萬馬共驅馳。
進攻退守應神速，
高才疾足先得之。
眼光應大心應細，
堅決時時要進攻。
錯路雙車也沒用，
逢時一卒可成功。
雙方勢力本平均，
勝利終須屬一人。
攻守運籌無漏著，
才稱英勇大將軍。
Phiên âm:
Nhàn toạ vô liêu học dịch kỳ,
Thiên binh vạn mã cộng khu trì;
Tấn công thoái thủ ưng thần tốc,
Cao tài tật túc tiên đắc chi.
Nhãn quang ưng đại tâm ưng tế,
Kiên quyết thời thời yếu tấn công.
Thác lộ song xa dã một dụng,
Phùng thời nhất tốt khả thành công?
Song phương thế lực bản bình quân,
Thắng lợi chung tu thuộc nhất nhân;
Công thủ vận trù vô lậu trước,
Tài xưng anh dũng đại tướng quân.
Dịch thơ:
Nhàn rỗi đem cờ học đánh chơi,
Thiên binh vạn mã đuổi nhau hoài;
Tấn công, thoái thủ nên thần tốc,
Chân lẹ, tài cao ắt thắng người.
Phải nhìn cho rộng suy cho kỹ,
Kiên quyết, không ngừng thế tấn công;
Lạc nước, hai xe đành bỏ phí,
Gặp thời, một tốt cũng thành công.
Vốn trước hai bên ngang thế lực,
Mà sau thắng lợi một bên giành;
Tấn công, phòng thủ không sơ hở,
Đại tướng anh hùng mới xứng danh.
>>> Tham khảo thêm: Bài thơ “Đánh cờ” và triết lý nhân sinh thâm thúy bất ngờ
Ý nghĩa của bài thơ Học đánh cờ
Bài thơ "Học đánh cờ" trong "Nhật ký trong tù" của Hồ Chí Minh thể hiện tư tưởng quân sự, nghệ thuật quân sự, và tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất của Người, đồng thời phản ánh khát vọng về tự do, độc lập và hòa bình cho dân tộc. Bài thơ cũng thể hiện sự lạc quan, niềm tin vào tương lai và sự kiên nhẫn, vượt qua khó khăn.
Cụ thể hơn, ý nghĩa của bài thơ "Học đánh cờ" có thể được hiểu qua các khía cạnh sau:
Tư tưởng quân sự: Bài thơ sử dụng ngôn từ cờ tướng để diễn đạt các nguyên tắc quân sự như "phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ" (phân tích tình hình địch-ta), "kiên quyết không ngừng thế tiến công" (tư tưởng chiến lược tiến công), "gặp thời một tốt cũng thành công" (chớp thời cơ).
Nghệ thuật quân sự: Bài thơ cho thấy tầm quan trọng của việc đánh giá tình hình, nắm vững thế trận, chớp thời cơ, và giữ vững thế tiến công.
Tinh thần chiến đấu: Bài thơ thể hiện sự kiên trì, bền bỉ trong đấu tranh, vượt qua khó khăn, và luôn hướng tới mục tiêu chiến thắng.
Khát vọng tự do: Bài thơ thể hiện khát vọng về một cuộc sống tự do, độc lập, và sự hy sinh vì mục tiêu đó.
Lạc quan và niềm tin: Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan, niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng, và sự kiên nhẫn trong quá trình đấu tranh.
Tóm lại, bài thơ "Học đánh cờ" không chỉ là một bài thơ về cờ tướng mà còn là một bài thơ về tư tưởng quân sự, nghệ thuật quân sự, và tinh thần chiến đấu của Hồ Chí Minh. Bài thơ là một minh họa cho cách Người vận dụng kiến thức và kinh nghiệm để lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp, và cũng là lời nhắn nhủ về sự kiên trì, bền bỉ, và niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng.
>>> Tham khảo thêm: Tổng hợp 2 bài thơ “Uống rượu tiêu sầu” của Cao Bá Quát
Qua bài thơ "Học đánh cờ", Bác Hồ gửi gắm thông điệp về sự bình tĩnh, khôn ngoan và bản lĩnh trong cuộc sống. Một tác phẩm ngắn nhưng mang giá trị to lớn.
