Những câu ca dao vợ chồng thể hiện tình cảm đậm sâu, chân thật
Ca dao về vợ chồng luôn chứa đựng những lời dạy quý giá về tình nghĩa, sự gắn bó và chia sẻ trong cuộc sống hôn nhân. Qua từng câu ca dao, ta cảm nhận được sự chân thành, sâu sắc của tình yêu đôi lứa và bài học về lòng chung thủy, biết nhường nhịn nhau trong gia đình. Đây là kho tàng văn hóa truyền thống mang giá trị bền vững.
Ca dao về vợ chồng trong văn hóa dân gian
Ca dao về vợ chồng là tiếng nói mộc mạc, chân tình của nhân dân, phản ánh sâu sắc quan niệm truyền thống về tình nghĩa vợ chồng trong xã hội xưa. Những câu ca dao ấy không chỉ ca ngợi sự thủy chung, hòa thuận, mà còn thể hiện sự cảm thông, sẻ chia và gắn bó lâu dài giữa hai người bạn đời.
Từ hình ảnh “thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn” đến “chồng giận thì vợ bớt lời”, dân gian luôn đề cao tinh thần nhẫn nhịn, yêu thương và tôn trọng nhau trong hôn nhân.
Đó là bài học đạo đức truyền đời, là nền tảng cho một gia đình ấm êm, hạnh phúc – nơi con người được nuôi dưỡng bằng tình yêu thương và sự bao dung. Trong dòng chảy văn hóa Việt, ca dao về vợ chồng trở thành chất keo kết nối, giữ gìn đạo lý gia đình và truyền cảm hứng sống đẹp cho bao thế hệ.
Những câu ca dao về tình nghĩa vợ chồng
Qua những câu thơ mộc mạc, giản dị nhưng đượm tình cảm chân thành, ca dao không chỉ ca ngợi sự thủy chung, gắn bó mà còn tôn vinh sự hy sinh, sẻ chia và trách nhiệm của mỗi người trong cuộc sống hôn nhân.
1/
Câu ca dao
Em thời đi cấy ruộng bông
Anh đi cắt lúa để chung một nhà
Đem về phụng dưỡng mẹ cha
Muôn đời tiếng hiếu người ta còn truyền.
Câu ca dao đề cao tinh thần lao động và nghĩa vụ hiếu đạo trong gia đình. Hình ảnh vợ chồng cùng nhau làm lụng và chăm sóc cha mẹ thể hiện sự gắn bó, chung sức xây dựng hạnh phúc và đạo hiếu làm nền tảng cho tình nghĩa vợ chồng bền lâu, được người đời truyền tụng.
2/
Câu ca dao
Có phúc lấy phải vợ già
Vừa sạch cửa nhà, lại ngọt cơm canh
Vô phúc lấy phải trẻ ranh
Nó ăn, nó bỏ, tung hoành nó đi.
Câu ca dao phản ánh kinh nghiệm dân gian trong việc chọn vợ. Người vợ “già” tượng trưng cho người đảm đang, biết vun vén gia đình. Trái lại, “trẻ ranh” chỉ những người chưa trưởng thành, thiếu trách nhiệm. Qua đó nhấn mạnh giá trị của sự chín chắn, đức hạnh trong hôn nhân.
3/
Câu ca dao
Ngó lên hòn núi Ba Thê
Muốn bỏ mà về, sợ cực vợ con.
Người chồng dù có ý định buông bỏ nhưng nghĩ đến vợ con cơ cực mà nén lòng tiếp tục cố gắng. Câu ca dao thể hiện trách nhiệm và tình thương của người trụ cột gia đình, lấy tình thân làm động lực để vượt qua gian khổ.
4/
Câu ca dao
Cây đa lá rụng đầu đình
Bao nhiêu lá rụng, thương mình bấy nhiêu.
Ẩn dụ cây đa và lá rụng để diễn tả tình cảm nhớ thương sâu đậm. Đây là lời nhắn nhủ thủy chung giữa vợ chồng khi cách xa, dù thời gian hay khoảng cách có thay đổi, tình nghĩa vẫn luôn đong đầy.
5/
Câu ca dao
Người ta thích lấy nhiều chồng
Tôi đây chỉ thích một ông thật bền
Thật bền như tượng đồng đen
Trăm năm quyết với cùng em một lòng.
Câu ca dao thể hiện lòng thủy chung và ước nguyện về một tình yêu bền vững, không thay đổi theo thời gian. Hình ảnh “tượng đồng đen” nhấn mạnh sự vững chãi, son sắt trong tình nghĩa vợ chồng.
6/
Câu ca dao
Lên non thiếp cũng lên theo
Tay vịn, chân trèo, hái trái nuôi nhau.
Dù có khó khăn cách mấy, người vợ vẫn nguyện đồng hành cùng chồng. Câu ca dao thể hiện tinh thần tương thân tương ái, gắn bó keo sơn giữa hai vợ chồng trong mọi hoàn cảnh.
7/
Câu ca dao
Mặc ai một dạ hai lòng
Em đây thủ tiết loan phòng chờ anh.
Người vợ biểu lộ đức hạnh và lòng thủy chung sắt son. Dù người đời thay lòng đổi dạ, nàng vẫn một lòng chờ chồng, giữ trọn đạo nghĩa vợ chồng, phản ánh giá trị truyền thống cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
8/
Câu ca dao
Mình về tôi cũng về theo
Sum vầy phu phụ, giàu nghèo có nhau.
Câu ca dao nói lên sự đồng lòng, gắn bó của vợ chồng không phân biệt giàu nghèo. Hôn nhân là sự đồng cam cộng khổ, cùng nhau xây đắp tổ ấm trong bất cứ hoàn cảnh nào.
9/
Câu ca dao
Anh đi em ở lại nhà,
Hai vai gánh vác mẹ già con thơ,
Lầm than bao quản mưa, nắng
Anh đi anh liệu tranh đua với đời!
Người vợ hy sinh ở nhà gánh vác gia đình, còn chồng đi xa lập nghiệp. Câu ca dao là lời nhắn nhủ chân thành hãy biết trân trọng công sức của người vợ ở hậu phương, luôn gìn giữ nghĩa vợ tình chồng trong từng bước đường đời.
10/
Câu ca dao
Bạn nghèo thuở trước chớ quên
Vợ cùng kham khổ, chẳng nên phụ tình.
Câu ca dao nhắc nhở đạo nghĩa thủy chung. Khi giàu sang hay thành đạt, chớ quên người vợ đã đồng hành lúc khó khăn. Đây là một bài học đạo lý sâu sắc trong ứng xử vợ chồng và tình nghĩa con người.
11/
Câu ca dao
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon.
Câu ca dao mô tả bữa ăn đạm bạc nhưng chan chứa tình cảm vợ chồng. Dù nghèo khó, chỉ có món ăn dân dã, sự hòa hợp, yêu thương giữa hai người vẫn khiến cuộc sống thêm hạnh phúc và trọn vẹn.
12/
Câu ca dao
Ði đâu cho thiếp đi cùng
Ðói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.
Đây là lời bày tỏ sự gắn bó son sắt của người vợ dành cho chồng. Dù gian nan, vất vả hay thiếu thốn, vợ nguyện đồng hành bên chồng, thể hiện tinh thần thủy chung, đồng cam cộng khổ.
13/
Câu ca dao
Thương chồng nấu cháo le le
Nấu canh bông bí, nấu chè hạt sen.
Câu ca dao thể hiện tình cảm chu đáo và tận tụy của người vợ đối với chồng qua những món ăn ngon, thanh đạm. Đây là hình ảnh quen thuộc trong văn hóa Việt, nơi người vợ thường bày tỏ tình yêu qua chăm sóc bữa cơm gia đình.
14/
Câu ca dao
Đang khi chồng giận mình đi
Hết khi nóng giận đến khi vui vầy
Ngãi nhơn như bát nước đầy
Bưng đi mà đổ hốt rày đặng đâu.
Câu ca dao nhắc nhở sự gìn giữ nghĩa tình vợ chồng. Một khi tình cảm đã mất đi như bát nước đổ đi, khó có thể lấy lại. Đó là lời khuyên không nên vì giận hờn nhất thời mà đánh mất hạnh phúc lâu dài.
>>>Xem nội dung cùng chủ đề: Khám phá ca dao Vĩnh Long tình đất, tình người sâu sắc
15/ Câu ca dao
Vợ chồng như đôi cu cu
Chồng thì đi trước, vợ gật gù theo sau.
Hình ảnh đôi chim cu tượng trưng cho sự hòa thuận, gắn bó và ăn ý giữa vợ chồng. Dù người đi trước, kẻ theo sau, nhưng vẫn đồng hành và hòa hợp trong nhịp sống gia đình.
16/
Câu ca dao
Thương nhau gặp khúc sông vơi
Khó khăn, gian hiểm chẳng rời thủy chung.
Tình yêu chân thành giúp vợ chồng vượt qua mọi thử thách, dù gian nan vẫn không rời nhau. Đây là lời ca ngợi đức tính thủy chung và kiên cường trong tình nghĩa vợ chồng.
17/
Câu ca dao
Qua đồng ghé nón thăm chồng
Ðồng bao nhiêu lúa, thương chồng bấy nhiêu.
Lời thơ thể hiện tình yêu mộc mạc, chân thật của người vợ dành cho chồng. Càng thấy cảnh lao động vất vả, người vợ càng thương chồng nhiều hơn – một cách thể hiện tình cảm đầy cảm động.
18/
Câu ca dao
Thương ai bằng nỗi thương con
Nhớ ai bằng nỗi gái son nhớ chồng.
Câu ca dao so sánh hai tình cảm sâu sắc tình mẫu tử và tình nghĩa vợ chồng. Nỗi nhớ chồng của người vợ trẻ được đặt ngang hàng với tình mẫu tử, thể hiện sự tha thiết, khắc khoải đầy cảm xúc.
19/
Câu ca dao
Vợ chồng là nghĩa cả đời
Ai ơi, chớ nghĩ những lời thiệt hơn.
Hôn nhân không chỉ là tình cảm mà còn là nghĩa tình dài lâu. Câu ca dao khuyên người trong cuộc nên bao dung, đừng vì lời nói nhỏ nhặt mà làm rạn nứt nghĩa vợ chồng.
20/
Câu ca dao
Đạo nào bằng đạo phu thê
Tay ấp, má kề, sinh tử có nhau.
Tình nghĩa vợ chồng được xem là mối đạo sâu sắc nhất trong cuộc đời. Câu ca dao đề cao sự đồng cam cộng khổ, gắn bó keo sơn từ lúc trẻ đến lúc già, sống chết có nhau.
21/
Câu ca dao
Lấy chồng thì phải theo chồng
Chồng đi hang rắn hang rồng cũng đi.
Câu ca dao phản ánh tư tưởng truyền thống về bổn phận người vợ, thể hiện lòng trung thành và sẵn sàng theo chồng đi đến bất kỳ nơi đâu, dù nguy hiểm hay khó khăn.
22/
Câu ca dao
Vợ chồng là nghĩa phu thê
Tay ấp, má kề, sinh tử có nhau
Chẳng tham của sẵn anh đâu
Tham vì nhân ngãi năm đầu ngón tay
Bao giờ cho đặng sum vầy
Giao ca đôi mặt, dạ này mới vui.
Câu ca dao miêu tả một tình yêu chân thành và sâu nặng, không vì vật chất mà đến với nhau. Người vợ chỉ mong được sum họp, đoàn viên bên người mình thương, thể hiện sự thủy chung, son sắt.
23/
Câu ca dao
Mưa rơi gió tạt vô thành
Đôi ta chồng vợ, ai dỗ dành đừng xiêu.
Dù cuộc sống gặp nhiều giông bão, tình cảm vợ chồng vẫn kiên định, không bị tác động bởi lời nói hay sự cám dỗ bên ngoài. Câu ca dao thể hiện sự vững bền, trung kiên trong tình cảm.
24/
Câu ca dao
Cơm này nửa sống nửa khê,
Vợ đơm chồng nếm chẳng chê cơm này.
Câu ca dao là lời nhắc về sự cảm thông và yêu thương giữa vợ chồng. Dù bữa cơm không ngon, nhưng vì là do vợ nấu, người chồng vẫn trân trọng. Đó là biểu hiện của tình yêu thương giản dị và chân thành.
25/
Câu ca dao
Nhà tường mà lợp tranh mây
Thân anh hai vợ như dây buộc mình.
Hình ảnh “hai vợ như dây buộc mình” thể hiện sự ràng buộc phức tạp và đôi khi là rối ren khi chung sống với nhiều người vợ. Đây là lời nhắc nhẹ nhàng về giá trị của hôn nhân một vợ một chồng.
26/
Câu ca dao
Một ngày loi lẻ không chồng,
Dẫu ngồi cửa sổ chạm rồng cũng hư.
Câu ca dao thể hiện nỗi cô đơn, trống trải của người phụ nữ khi thiếu vắng người chồng bên cạnh. Dù ở nơi sang trọng, quý phái, nhưng nếu thiếu tình nghĩa vợ chồng thì mọi thứ cũng trở nên vô nghĩa.
27/
Ðêm qua ngỏ cửa chờ chồng
Ðêm nay ngỏ cửa, gió đông lọt vào.
Diễn tả nỗi nhớ mong và sự cô đơn của người vợ khi chồng đi xa. Câu thơ gợi không gian lạnh lẽo, trống vắng, thể hiện tình yêu sâu nặng, thủy chung.
28/
Trăm năm lòng gắn dạ ghi
Nào ai thay nút đổi khuy cũng đừng.
Dặn nhau giữ trọn tình nghĩa vợ chồng suốt đời. Dù cuộc sống thay đổi, lòng thủy chung không được thay đổi như thay nút áo, khuy áo.
29/
Chim quyên ăn trái nhãn lồng
Thia lia quen chậu, vợ chồng quen hơi.
So sánh sự gắn bó vợ chồng như con chim, con cá quen môi trường sống. Tình nghĩa phu thê là điều thân thuộc, gắn bó khăng khít khó tách rời.
30/
Vợ chồng đầu gối má kề
Lòng nào mà bỏ mà về cho đang
Hồn về chân lại đá ngang
Về sao cho dứt cho đang mà về!
Chỉ sự ràng buộc sâu đậm trong hôn nhân, dù có muốn rời đi cũng khó vì tình cảm đã quá sâu nặng, không thể dứt bỏ dễ dàng.
31/
Không chồng đi dọc đi ngang
Có chồng thì cứ một đàng mà đi.
Nói về vai trò, khuôn phép của người phụ nữ khi đã có chồng. Người vợ cần giữ bổn phận, giữ nết hạnh và lòng chung thủy.
32/
Không thiêng cũng thể bụt nhà
Dầu khôn dầu dại cũng là chồng em.
Dù chồng có giỏi hay kém thì với vợ vẫn là người đáng tôn trọng. Vợ chồng nên yêu thương, chấp nhận nhau với cả ưu và khuyết điểm.
33/
Rủ nhau lên núi đốt than
Chồng mang đòn gánh, vợ mang quang giành
Củi than nhem nhuốc với tình
Ghi lời vàng đá xin mình chớ quên.
Dù vất vả, khó khăn, vợ chồng cùng nhau gánh vác. Tình yêu thương và sự đồng cam cộng khổ là điều quý giá, không nên quên lãng.
34/
Trăng tròn chỉ có đêm rằm
Tình ta tháng tháng, năm năm vẫn tròn.
Tình vợ chồng được ví như vầng trăng tròn mãi mãi, bền chặt và vĩnh cửu, vượt qua cả thời gian.
35/
Làm trai lấy được vợ hiền
Như cầm đồng tiền mua được của ngon.
Ca ngợi giá trị của người vợ hiền. Đó là phúc lớn trong đời người đàn ông, như mua được vật quý giá.
36/
Phận gái lấy được chồng khôn
Xem bằng cá vượt vũ môn hóa rồng.
Người phụ nữ có được chồng khôn ngoan thì như cá vượt cửa rồng – tức là đạt được hạnh phúc, thành công trọn vẹn trong đời.
37/
Ðôi ta lấm tấm hoa nhài
Chồng đây vợ đấy kém ai trên đời.
Vợ chồng yêu thương nhau, tuy giản dị mà hạnh phúc. Tình nghĩa ấy không thua kém bất kỳ ai.
38/
Có chồng, bớt áo thay vai
Bớt màu trang điểm, kẻo trai nó lầm.
Khi đã có chồng, người phụ nữ nên giữ nết đoan trang, giản dị, tránh tạo sự hiểu lầm hoặc gây chú ý không cần thiết với người khác giới.
39/
Anh về chẻ nứa đan sàng
Chẻ tre đan chõng cho nàng ru con.
Hình ảnh người chồng chăm lo cho vợ con, thể hiện sự gắn bó và trách nhiệm trong gia đình, rất đỗi bình dị và ấm áp.
40/
Mình về tôi cũng về theo
Sum vầy phu phụ, giàu nghèo có nhau.
Dù hoàn cảnh nào, vợ chồng cũng luôn đồng hành, cùng nhau vượt qua tất cả, thể hiện sự chung thủy và keo sơn.
41/
Khuyên chàng đọc sách ngâm thơ
Dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếp khêu.
Người vợ vun đắp cho sự học hành, thành đạt của chồng. Đó là hình ảnh của người vợ đảm đang, chu toàn và yêu thương chồng sâu sắc.
42/
Chồng khôn thì nổi cơ đồ
Chồng dại luống tổn công phu nhọc nhằn.
Nói lên ảnh hưởng của người chồng đến gia đình. Nếu người chồng sáng suốt thì nhà hưng thịnh, nếu dại dột thì vợ con cũng khổ lây.
43/
Dốc bồ thương kẻ ăn đong
Vắng chồng, thương kẻ nằm không một mình.
Diễn tả nỗi cảm thông, chia sẻ với người phụ nữ cô đơn khi chồng vắng nhà, đồng thời thể hiện tấm lòng thương yêu trong hoàn cảnh éo le.
>>>Đọc thêm một ví dụ khác: Tổng hợp ca dao tôn sư trọng đạo thể hiện truyền thống kính thầy
44/
Chồng chài, vợ lưới, con câu,
Sông Ngô, bể Sở, biết đâu là nhà!
Hình ảnh gia đình mưu sinh vất vả, phiêu bạt khắp nơi, thể hiện nỗi niềm bấp bênh, bơ vơ trong cuộc sống.
45/
Chồng ta áo rách ta thương
Chồng người áo gấm, xông hương mặc người.
Tình yêu vợ chồng không dựa vào vật chất. Dù chồng nghèo khó, vợ vẫn một lòng yêu thương, không so sánh hay mơ tưởng người khác.
46/
Ai kêu, ai hú bên sông?
Tôi đang sắm sửa cho chồng xuống ghe
Chồng xuống ghe, quạt che tay ngoắt,
Cất mái chèo, ruột thắt từng cơn …
Nỗi lòng người vợ tiễn chồng ra đi. Câu ca chan chứa tình yêu, nỗi nhớ và cả lo lắng khi người mình thương phải xa nhà.
47/
Thương chồng nên phải lầm than
Xưa nay ai bắt việc quan đàn bà.
Nói lên sự hi sinh của người vợ vì chồng. Dù vất vả, nặng nhọc vẫn chấp nhận, vì tình nghĩa vợ chồng.
48/
Chợ Bến Thành dời đổi
Người sao khỏi hợp tan
Xa gần giữ nghĩa tào khang
Chớ ham nơi quyền quý mà đá vàng cùng nhau.
Cuộc đời có thể thay đổi nhưng tình nghĩa vợ chồng phải giữ bền lâu. Đừng vì danh lợi, phú quý mà phản bội hay rời xa người đầu ấp tay gối.
49/
Ghe bầu trở lái về đông
Làm thân con gái thờ chồng nuôi con.
Diễn tả vai trò truyền thống của người phụ nữ trong xã hội xưa. Dù ở đâu, người vợ vẫn giữ trọn đạo làm vợ, chăm sóc gia đình.
50/
Anh em cốt nhục đồng bào,
Vợ chồng là nghĩa lẽ nào không thương.
Khẳng định vợ chồng là mối quan hệ thiêng liêng, không thể không thương yêu nhau. Nghĩa tình này cần được trân trọng và gìn giữ.
Ca dao về vợ chồng không chỉ là những câu hát ngọt ngào mà còn là bài học về sự hòa hợp và đồng hành suốt đời. Những câu ca dao này giúp mỗi cặp vợ chồng hiểu rõ hơn về trách nhiệm, tình cảm và sự quan tâm dành cho nhau, góp phần giữ gìn hạnh phúc gia đình bền lâu và trọn vẹn.
